WiMax که مخفف Worldwide Interoperability for Microwave Access است با پروتکل IEEE 802.16 مشخص شده و این پروتکل مخصوص ارتباط میان یک نقطه و چند نقطه به صورت بیسیم برای شبکه های بیسیم شهری است و این تکنولوژی به کاربران اجازه میدهد در حالت ایده آل که دید مستقیم نسبت به هم دارند حتی تا فاصله 50 کیلومتر به شبکه متصل شوند ولی مسلما در شرایط غیر ایده آل که به صورت واقعی در شهرها وجود دارد مانند ساختمانها ی بلند که امکان دید مستقیم آنتنها را از بین میبرند این بعد مسافتی تقلیل می یابد و حتی در شهرهای بزرک تا 5 کیلومتر به خوبی پوشش داده میشود که این مسافت در شرایط غیر ایده آل محاسبه شده است.
آشنایی با شبکه سیار وین ماکس WiMax -Worldwide Interoperability for Microwave Access
یکی از بهترین راهکارها برای دسترسی به اینترنت راه اندازی شبکه های بیسیم میباشد که از این نوع شبکه ها میتوان به های فای WiFi و یا به WiMaxوین ماکس اشاره کرد که در اینجا چون محدوده پوششی وسیعی مورد نظر ماست به توضیح ارتباط وین ماکس WiMax میپردازیم.
WiMax که مخفف Worldwide Interoperability for Microwave Access
WiMax که مخفف Worldwide Interoperability for Microwave Access است با پروتکل IEEE 802.16 مشخص شده و این پروتکل مخصوص ارتباط میان یک نقطه و چند نقطه به صورت بیسیم برای شبکه های بیسیم شهری است و این تکنولوژی به کاربران اجازه میدهد در حالت ایده آل که دید مستقیم نسبت به هم دارند حتی تا فاصله 50 کیلومتر به شبکه متصل شوند ولی مسلما در شرایط غیر ایده آل که به صورت واقعی در شهرها وجود دارد مانند ساختمانها ی بلند که امکان دید مستقیم آنتنها را از بین میبرند این بعد مسافتی تقلیل می یابد و حتی در شهرهای بزرک تا 5 کیلومتر به خوبی پوشش داده میشود که این مسافت در شرایط غیر ایده آل محاسبه شده است . WiMax اجازه میدهد که پهنای باندی در حدود 70 Mbps میان کاربران و نقطه مرکزی به صورت اشتراکی استفاده شود که این پهنای باند برای اتصال همزمان 60 شرکت با اتصال T1(1.544Mbps) کافی میباشد آزمایشهای انجام شده بر روی WiMax در شهرهای واقعی نشان میدهد با توجه به موقعیت مشترک از این سرویس میتوان پهنای باندی معادل 500 Kbps تا 2 Mbps را دریافت نمود.در ادامه به راه اندازی شبکه WiMax در ایران اشاره ای کوتاه خواهیم داشت:
وین ماکس WiMax در ایران
سال گذشته تعدادی از شرکتهای خدمات دهنده اینترنت مانند لایزر و داتک اعلام کردند که شبکه WiMax را در ایران راه اندازی میکنند در راستای تحقق این وعده ریس گروه شرکت های داتک اعلام کرد که از اردیبهشت 1385 این شبکه توسط داتک در تهران راه اندازی میگردد و تا پایان سال 1385 Mobile WiMax هم راه اندازی میشود و کاربران میتوانند در هر کجای تهران هم با لپ تاپ های خود به آسانی از طریق شبکه بیسیم به اینترنت متصل شوند. برای پیاده سازی این شبکه 10 سایت Access Point که هرکدام 220 مشترک را همزمان تا پهنای باند 48 Mbps پوشش میدهند راه اندازی میشود و همچنین 19 ایستگاه BTS برروی برجهای مرتفع تهران در حال نصب میباشد. امیدواریم که هرچه زودتر با راه اندازی این شبکه و بالا رفتن استفاده مردم کشورمان از پهنای باند بالا زیرساخت های لازم برای پیاده سازی دولت الکترونیکی – تجارت الکترونیکی- آموزش الکترونیکی و شهروند الکترونیکی فراهم گردد .خوب امید آن میرود که از این مطلب استفاده کرده باشید و شما هم به جمع علاقه مندان این فن آوری پیوسته باشید
قابلیتهای فراوان اتصال شبکه ای وین ماکس WiMAX
بررسیهای مؤسسة تحقیقاتی ABI نشان میدهد که فناوری WiMAX، هم در اروپا و هم در آمریکا، طرفدارانی را به خود جلب کرده است؛ بدین معنی که هر کجا که طیف WiMAX با لحاظ کردن شرط بیطرفی تکنولوژی در دسترس باشد، این فناوری آیندة درخشانی خواهد داشت. همچنین، تحقیق دیگری که شرکت موتورولا، یکی از حامیان فناوری WiMAX، انجام داده است، نشان میدهد که در آمریکا حجم تقاضا برای خدمات باند وسیع سیار بسیار زیاد است.
بررسی شبکههای وین ماکس WiMAX در کشورهای جهان
شبکههای WiMAX در اغلب کشورهای اروپایی که از طیف موجود در باند 3.5GHz استفاده میکنند، پیاده شده است؛ با وجود این، پیادهسازی این شبکهها عمدتاً برای عرضة خدمات بیسیم ثابت بوده است. همچنین استاندارد IEEE 802.16e-2005 که به WiMAX سیار معروف است، در طیف 3.5GHz در حال توسعه است، اما پیش از این در هلند که از طیف 2.6GHz استفاده میکند، این استاندارد به طور آزمایشی مورد استفاده قرار گرفته است؛ طیف 2.6GHz در اروپا به عنوان باند توسعة UMTS تخصیص داده شده است.
جامعة اروپا و چندین رگولاتور ملی شامل نروژ، سوئد و انگلستان، به همراه اتحادیة WiMAX، خواستار تغییر اوضاع و شرایط کنونی هستند.
سازمان ITU نیز تاکید کرده است که همة فناوریهای مبتنی بر OFDM، باید از استاندارد IMT2000 پیروی کنند. این اقدامات WiMAX سیار را در وضعیتی مشابه با 3G قرار میدهد، بهویژه زمانی که از باندهای مختص توسعة 3G و به طور بالقوه، از باندهای فعلی 3G استفاده میشود.
ایان ککس، تحلیلگر مؤسسه تحقیقاتی ABI، در این رابطه میگوید: "این تغییرات، نشانة خوبی برای بیطرفی تکنولوژی تلقی میشود؛ زیرا در مزایدههای آیندة باند فرکانسی، بیطرفی تکنولوژی یک رویکرد مورد قبول خواهد بود. خدمات و محصولات WiMAX سیار، طی سال 2007 عرضه خواهند شد."
علاوه بر این، شرکت موتورولا تاکید میکند که در حال حاضر، شرکتهای عرضهکنندة خدمات بیسیم در آمریکا، به این موضوع پشتگرم هستند که 57 درصد از کاربران اینترنت معتقدند، در دسترس بودن خدمات باند وسیع بیسیم، در هر جایی که آنها حضور دارند، بسیار مهم است.
فرد رایت، معاون ارشد و مدیر کل Home & Networks Mobility شرکت موتورلا، گفت: "واضح است که مصرفکنندگان و کاربران اینترنتی، برای دسترسی به اینترنت پرسرعت، خواهان از میان برداشته شدن خطوط یا کابلهای باند وسیع هستند."
تحقق یافتن ادعای فرد رایت، به نفع شرکت موتورولا و دیگر سازندگان تجهیزات WiMAX خواهد بود. راب کان وی، مدیر اجرایی انجمن GSM، در آخرین مصاحبة مطبوعاتی خود خاطرنشان کرده است: "فناوری WiMAX، از بطن شرکتهایی همچون اینتل ظهور کرده است. در حال حاضر شرکت اینتل به امر فروش Chipset مشغول است و سرمایهگذاری و توسعة WiMAX برای این شرکت بسیار سودآور و درآمدزا خواهد بود."
درباره Wi-Max
استاندارد IEEE802/16eخصوصیاتی را به WiMAX سیار اختصاص داده و اتحادیة WiMAX نیز تا پایان سال آینده تکنولوژی دارای قابلیت عملکرد داخلی (interoperable) را فعال خواهد کرد.
آرتور گیفتاکیس، مدیر اجرایی شرکت Tower stream میگوید:" WiMAXنیز شبیه WiFi خواهد شد. این تکنولوژی مبتنی بر استاندارها است و سراسری نیز خواهد شد و در همین زمان نیز از حالت ثابت به متحرک و در نهایت به حالت سیار ارتقا مییابد."
وین ماکس از زبان یک کارشناس
محمد شکوری رییس بخش بازاریابی اتحادیة WiMAX میگوید:"رسیدن به این اهداف، به تلاش و کار بسیاری نیاز دارد اما همه، از اپراتورهای شبکه تا سازندگان تجهیزات، منتظر تحقق این اهداف هستند استانداردهای WiMAX و WiFi سبب توسعه و پیشرفت قابلیت interoperable بین شبکهها شده است. این مسئله مخصوصاً در کشور تایوان که اخیراً شبکه WiMAX با قابلیت پشتیبانی از طرحهای کاربردی سیار و پرتابل و ثابت را در گسترة ملی راهاندازی کرده است بیشتر خود را نشان میدهد.
شکوری میگوید: "تایوانیها شبکههای WiMAX و WiFi را نصب کردهاند و نشان دادهاند که چگونه میتوان با این دو تکنولوژی فعالیت کرد و بین آنها تعامل ایجاد کرد. طبق گفته و نظر حامیان WiMAX، از آنجا که WiMAX سیار نتوانسته است به خوبی با پرتابل تعامل کند، در راهاندازی همة شبکهها اعم از ثابت یا سیار زیاد مورد نظر واقع نشده است شرکت Intel قصد دارد تا سال آینده از قابلیتهای WiMAX در گسترة بسیار عظیمتری چه در حوزة خدمات سیار و چه خدمات پرتابل، استفاده کند.
جولی کاپرنل، مدیر بخش بازاریابی WiMAX شرکت اینتل میگوید: " WiMAXبر اساس OFDMA است که برای ارسال اطلاعات بسیار مناسب است. اگر شما آینده را درنظر بگیرد، متوجه میشوید که در آینده باند وسیع سیار و باند وسیع تماماً مبتنی بر IP خواهند شد."
کاپرنل در ادامة صحبتهای خود اشاره میکند که البته LTE نیز عناصر اطلاعاتی در خود ادامه اما نه به پیشرفتگی WiMAX. وی میگوید: " LTEاکنون فقط در حد یک نظر و عقیده است و از لحاظ عملی شدن و عرضه WiMAX تقریباً دو سال جلوتر است. ما انتظار داریم که تا سال آینده شبکههای WiMAX سیار عرضة خدمات خود را آغاز کنند."
شرکتهای سازندة تجهیزات نیز که سرمایههای بسیاری در زمینه ارتباطات سیار دارند نیز زیاد در اینباره مصمم نیستند. با وجود اینکه نوکیا زیمنس، موتورولا و سامسونگ سه سازندة تجهیزاتی هستند که Sprint Nextel آنها را برای گسترش شبکه WiMAX خود انتخاب کرده است، اما هر سه شرکت همچنان در حال ساخت تجهیزات 3G هستند و کار خود را برای WiMAX آغاز نکردهاند.
مارک اسلیتر که یکی از مدیران شرکت نوکیا زیمنس است از تصمیم اپراتورهای سیار مبنی بر ادامة کار در شبکههای سلولی دفاع میکند و میگوید: "تعداد زیادی از اپراتورها میخواهند تکنولوژیها و زیرساختهای فعلی خود را ارتقا دهند و از نظر ما تکنولوژیهایی چون HSPA و LTE گزینههای بسیار خوبی برای این اپراتورها هستند."
WiMAX سیار و باند فرکانسی 700مگاهرتز
در حال حاضر سازندگان تجهیزات اطمینان دارند که اپراتورها، باند فرکانسی لازم برای استفاده از تجهیزات در حال پیشرفت آنها را دارند. اما با ندادن مجوز باند فرکانسی بیشتر، موقعیت برای اپراتورهایی که مجوزهای لازم برای بهرهگیری تجهیزات پیشرفته موجود را ندارند مشکل شده است.
کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا میتواند به این بحران خاتمه دهد. برای این کار کافی است باند فرکانسی MHz 700 را که مربوط به پخش برنامه است و تا ژانویة سال آینده آزاد میشود، به مزایده بگذارد. با انجام این کار، علاوه بر آن که درآمد بسیار زیادی نصیب دولت میشود، باند فرکانسی جدیدی برای WiMAX Mobile فراهم میشود.
رجینا مولدوان، مدیر ارشد بازاریابی WiMAX شرکت Nortel قبلاً پیشبینی کرده بود که با اختصاص یک باند فرکانسی جدید به WiMAX موقعیتها و فرصتهای زیادی برای عرضه خدمات آن بوجود میآید و این شرایط واقعاً یک فرصت بسیار مناسب است."
جولی کاپرنال، مدیر بخش بازاریابی WiMAX شرکت Intel میگوید: "با وجود باند 2.5 گیگا هرتزی که قبلاً به WiMAX اختصاص داده شده، اختصاص باند فرکانسی 700 مگاهرتز، موقعیت برجستهای به حساب نمیآید. نظر اکثر کاربران این است که بگذارید ابتدا از خدمات WiMAX راهاندازی شده در باند فرکانسی 2.5گیگاهزتر استفاده کنیم بعد به سراغ باندهای فرکانسی دیگر برویم. در حال حاضر در کره از باندهای فرکانسی 2.5 و 2.3 گیگاهرتز و در اروپا و سایر نقاط جهان از باند فرکانسی 3.5 گیگا هرتزی برای راهاندازی WiMAX استفاده میشود."
به نظر کاپرنل با واگذاری باند فرکانسی 700مگاهرتز پهنای باند برای WiMAX سیار در سال آینده، فرصت خوبی برای فعالیت اپراتورهای علاقمند بهوجود میآید و شرکت اینتل و سایر اپراتورها به راحتی خواهند توانست، نیازهای کاربران را برآورده کنند. مسئلة مبهم دیگری که در مورد باند فرکانسی 700مگاهرتز وجود دارد، این است که هیچکس مطمئن نیست و نمیداند چه شرکتی برندة دریافت مجوز این باند میشود. در واقع هیچکس نمیداند که قرار است چگونه از این باند فرکانسی استفاده شود
البته، مسائل تکنولوژی زیادی در مورد باند 700مگاهرتز وجود دارد. مارک اسلیتر یکی از مدیران شبکههای نوکیا زیمنس میگوید:" ما کارهای زیادی روی باند 700مگا هرتز انجام دادهایم و مسایل حفاظت از باند نیز در این خصوص مطرح هستند بنابراین اینکه این باندفرکانسی چقدر میتواند مفید باشد چیزی است که باید به آن توجه کرد . در حقیقت این امر مسئلهای است که باید در درازمدت و به مرور حل شود."
البته گسترة فرکانسی پایینتر جاذبههای خود را دارد. آرتوگیفتاکیس، مدیر اجرایی شرکت Tower Stream که در آمریکا در عرصة ملی خدمات WiMAX پرتابل و ثابت را عرضه میکند، میگوید: "این باند ویژگی عملکردی بهتری نسبت به باند 2.5 گیگاهرتز دارد. انتشار امواج در باند فرکانسی 700 مگاهرتز بهتر است. به نظر من فعالیت در این باند به تحرکپذیری WiMAX نیز کمک خواهد کرد."
طرفداران و حامیان پرنفوذ WiMAX سیار
سرمایههای زیادی برای راهاندازی خدمات WiMAX در Clearwire سرمایهگذاری شده است. تابستان سال 2006، شرکت سرمایهگذاری Capital Intel، که بازوی سرمایهگذاری خطرپذیر شرکت Intel است، 600میلیون دلار در Clear wireسرمایهگذاری کرد. این 600میلیون دلار در حقیقت به عنوان بخشی از 900میلیون دلاری بود که با مشارکت شرکت سرمایهگذاری موتورولا برای این کار هزینه شده است.
شین مالونی، مدیر اجرایی گروه سیار شرکت Intel، اظهار کرد: هدف اصلی، تسریع توسعة شبکههای WiMAX سیار و ایجاد زیرساخت لازم برای خدمات باند وسیع پرسرعت سیار در آمریکای شمالی است.
Clearwire در این زمینه به پیشرفتهایی نیز دست یافته است. این شرکت توانسته است شبکههای WiMAX خود را در باند فرکانسی 2.5گیگا هرتز در 39 بازار ایالات متحده که حدود 9.9میلیون نفر را در بیش از 420 منطقه پوشش میدهد، راهاندازی کند. Clearwire همچنین در ماه مه سال 2007 مجوز باند فرکانسی 2.5گیگاهرتزی را که قبلاً به AT&T و پیش از آن نیز به Bellsouth تعلق داشت، از آن خود کرد. اکنون Clearwire با داشتن باندهای فرکانسی متعدد، توانایی ارائه سرویس به 223میلیون نفر را پیدا کرده است، اما تعداد مشترک فعلی هنوز بسیار کم است. تا ماه مارس سال 2007، این اپراتور 258هزار مشترک داشته است.